Επικίνδυνες οι οδοντιατρικές αξονικές τομογραφίες κωνικής δέσμης

Στο "απόσπασμα" στέλνουν αμερικανοί επιστήμονες τις οδοντιατρικές αξονικές τομογραφίες κωνικής δέσμης, την τελειότερη τεχνολογία τρισδιάστατης απεικόνισης της στοματικής κοιλότητας.

Και αυτό εξαιτίας των μεγάλων δόσεων ιονίζουσας ακτινοβολίας που δέχεται ο εξεταζόμενος. Εκτιμούν μάλιστα ότι είναι επικίνδυνες για τους ανήλικους, τις εγκύους και τους ηλικιωμένους.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι δόσεις ακτινοβολίας από την αξονική τομογραφία κωνικής δέσμης γνάθων (cone-beam CΤ scanner) μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στο γενετικό υλικό των κυττάρων και να δημιουργήσουν καρκίνους. Οι γιατροί που κρούουν τον κώδωνα του κίνδυνου επισημαίνουν ότι όταν οι ασθενείς υπόκεινται σε αξονική τομογραφία γνάθου διαπερνούν το σώμα τους εκατομμύρια φωτόνια, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στο DΝΑ, δηλαδή στα χρωμοσώματά τους.

Η ακτινοβολία αυτή που περιβάλλει το σώμα για μερικά δευτερόλεπτα δημιουργεί διαταραχές σε μοριακό επίπεδο και παρά το γεγονός ότι η ζημιά αυτή δεν είναι μεγάλη για να σκοτώσει το κύτταρο, είναι ωστόσο αρκετά πολύπλοκη για να διορθωθεί. Οι περισσότερες βλάβες στο DΝΑ επιδιορθώνονται άμεσα, αλλά αρκετά σπάνια μπορεί ένα τμήμα ενός χρωμοσώματος να πάθει μετάλλαξη και να οδηγήσει τελικά στον σχηματισμό όγκου. Ωστόσο χρειάζονται και άλλες επιστημονικές έρευνες για να φανεί το ακριβές μέγεθος του κινδύ νου. Μια περυσινή μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας στις ΗΠΑ έδειξε ότι η αξονική τομογραφία κωνικής δέσμης παρήγε «πέντε φορές μεγαλύτερα επίπεδα ακτινοβολίας σε σχέση με τις απλές απεικονιστικές οδοντιατρικές εξετάσεις, όπως η πανοραμική γνάθου», σύμφωνα με τον επικεφαλής της έρευνας δρ Τζον Λάντλοου.

«Ενα μικρό παιδί ως 10 ετών όμως έχει 1 στις 10.000 πιθανότητες να εμφανίσει κάποια μορφή καρκίνου στο μέλλον, η οποία θα οφείλεται σε υπερέκθεση σε αξονική τομογραφία γνάθου» τονίζει ο δρ Ντέιβιντ Μπρένερ, διευθυντής του Εργαστηρίου Ραδιολογικής Ερευνας του Πανεπιστημίου Κολούμπια στις ΗΠΑ. «Και όμως, σε περιπτώσεις που απαιτείται ορθοδοντική επέμβαση, ένας οδοντίατρος δεν διστάζει να υποβάλει τον ασθενή του μέχρι και σε 2-3 τέτοιες ακτινοβολίες» συνεχίζει ο κ. Μπρένερ, προσθέτοντας ότι «όταν αυξάνεται η δόση της ακτινοβολίας, ταυτόχρονα αυξάνεται και το ποσοστό επικινδυνότητας».

Κάποιοι αμερικανοί επιστήμονες θεωρούν ότι η ανεπάρκεια ερευνών πάνω στο συγκεκριμένο ακανθώδες ζήτημα οφείλεται εν μέρει σε μια ιδιότυπη «ομερτά» μεταξύ των κατασκευαστών των μηχανημάτων αυτών και των οδοντιατρικών ενώσεων. Μόνον στις ΗΠΑ μέχρι σήμερα 30 διαφορετικές μάρκες και κατασκευαστές έχουν πουλήσει πάνω από 3.000 τομογράφους «conebeam», συσκευές που κοστίζουν σχεδόν 250 χιλιάδες δολάρια (190 χιλιάδες ευρώ) η καθεμιά.

«Εχουμε στα χέρια μας νούμερα και στοιχεία που μας συνιστούν να μειώσουμε στο ελάχιστο τη χρήση τέτοιων συσκευών» επισημαίνει ο διευθυντής Στοματικής Ραδιογραφίας του Πανεπιστημίου Κολούμπια δρ Χρήστος Αγγελόπουλος, καταλήγοντας: «Κανένας γιατρός δεν πρέπει να καθησυχάζει τον ασθενή του πως τα μηχανήματα αυτά είναι απολύτως ασφαλή, γιατί απλούστατα δεν είναι».

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, λύση στο πρόβλημα αποτελεί η ψηφιακή ακτινογραφία, ένα σύστημα κατά το οποίο ένας μικρός αισθητήρας χρησιμοποιείται αντί του κλασικού φιλμ προσφέροντας μειωμένη έκθεση στην ακτινοβολία. Με τη συσκευή αυτή η έκθεση μειώνεται στο 1/10 σε σχέση με την παλαιότερη μέθοδο αξονικής τομογραφίας. Ενα δεύτερο μεγάλο πλεονέκτημα είναι η ταχύτητα με την οποία εμφανίζεται η ακτινογραφία. Ο αισθητήρας αυτός είναι συνδεμένος σε έναν υπολογιστή έτσι ώστε όταν καταγράφεται η ακτινογραφία να εμφανίζεται η εικόνα στην οθόνη μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, επιτρέποντας στον οδοντίατρο να δει την ακτινογραφία σε υψηλή ανάλυση και να κατανοήσει καλύτερα το πρόβλημα.