Φυσική Ιστορία της Νόσου
Το ήπαρ αποτελεί το συνηθέστερο σημείο μετάστασης του καρκίνου του παχέος εντέρου. Ηπατικές μεταστάσεις συνυπάρχουν στο 35% των ασθενών τη στιγμή της διάγνωσης του καρκίνου του εντέρου. Επιπλέον, από το υπόλοιπο 65%, οι μισοί θα αναπτύξουν μετάγχρονες ηπατικές μεταστάσεις. Χωρίς θεραπεία, οι ηπατικές μεταστάσεις οδηγούν στο θάνατο μέσα σε 12 μήνες.
Ο λόγος για τον οποίο ο καρκίνος του παχέος εντέρου μεθίσταται στο ήπαρ σχετίζεται με τη αιμάτωση αυτών των δύο οργάνων. Συγκεκριμένα, το αίμα που “τρέφει” το παχύ έντερο επιστρέφει πίσω στην καρδιά διαμέσου του ήπατος, το οποίο λειτουργεί σαν φίλτρο απομάκρυνσης βλαπτικών παραγόντων. Όταν στο αίμα του ασθενούς με κακοήθεια στο παχύ έντερο υπάρχουν καρκινικά κύτταρα, αυτά δεσμεύονται στο ήπαρ. Εκεί πολλαπλασιάζονται και τελικά αναπτύσσονται σε μεταστατικές εστίες. Ο χρόνος διπλασιασμού ενός τέτοιου κυττάρου είναι 50 με 100 ημέρες. Για να δώσει ένα και μόνο κύτταρο ανιχνεύσιμες από την αξονική τομογραφία (> 1 εκατοστό) ηπατικές μεταστάσεις, απαιτούνται 20 με 30 κυτταρικοί διπλασιασμοί. Αυτό σημαίνει ότι για να γίνει ορατή ακτινολογικά μία ηπατική μεταστάση χρειάζονται 3 με 5 χρόνια.
Οι μεταστάσεις ανιχνεύονται συχνότερα στο δεξιό λοβό, ίσως λόγω του γεγονότος ότι είναι μεγαλύτερος από τον αριστερό. Ωστόσο, το 60% των ασθενών που έχουν διαγνωσθεί με μεταστατική νόσο έχουν εντοπίσεις και στους δύο λοβούς. Όταν διαπιστώνονται, οι ηπατικές μεταστάσεις έχουν μέγεθος 3 με 5 εκατοστά (εικόνα 1). Σε ορισμένες περιπτώσεις όμως μπορούν να ξεπεράσουν και τα 10 εκατοστά.
Διάγνωση της Νόσου
Οι ηπατικές μεταστάσεις από τον καρκίνο του παχέος εντέρου είναι συνήθως ασυμπτωματικές. Τα ηπατικά ένζυμα είναι επηρρεασμένα μόνο στο 50% των ασθενών. Ο ειδικός καρκινικός δείκτης CEA (μία απλή αιματολογική εξέταση) είναι αυξημένος στο 65% των ασθενών. Οριστική διάγνωση τίθεται με τις απεικονιστικές εξετάσεις και κυρίως με την πολυτομική αξονική τομογραφία η οποία έχει ευαισθησία που ξεπερνά το 90% για μάζες μεγαλύτερες του ενός εκατοστού. Επιβεβαίωση αλλά και ανίχνευση επιπλέον μεταστατικών εστιών (σε ποσοστό 10%) επιτυγχάνεται με τη χρήση της ολοσωματικής PET πολυτομικής αξονικής τομογραφίας. Βιοψία συνήθως δεν πραγματοποιείται εξαιτίας του σοβαρού κινδύνου διασποράς της νόσου.
Βαρύτητα της Νόσου
Υπάρχουν πολλές παράμετροι που βοηθούν στην πρόβλεψη της βαρύτητας της νόσου, δηλαδή στην καταννόηση της βιολογικής συμπεριφοράς και της “επιθετικότητας” της κακοήθειας. Σε γενικές γραμμές, καλούς προγνωστικούς δείκτες αποτελούν: α) η απουσία θετικών για κακοήθεια λεμφαδένων στο παρασκεύασμα του εντέρου, β) η εκδήλωση της ηπατικής μετάστασης τουλάγχιστον ένα χρόνο μετά την εντερεκτομή, γ) η παρουσία μίας και μόνης μετάστασης, δ) ένα μέγεθος μετάστασης μικρότερο από 5 εκατοστά και τέλος ε) μία τιμή CEA μικρότερη από 200.
Θεραπεία της Νόσου
Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, η ανάπτυξη ηπατικών μεταστάσεων από καρκίνο στο παχύ έντερο ήταν συνώνυμη με το θάνατο. Ωστόσο, η κατάσταση αυτή άλλαξε ύστερα από την ανάπτυξη εξαιρετικών αντινεοπλασματικών φαρμάκων (χημειοθεραπευτικά σχήματατα τύπου FOLFOX, αγγειοστατικά αντισώματα τύπου Bevacuzimab, κτλ). Η χρήση των αντικαρκινικών αυτών φαρμάκων έχει αυξήσει την επιβίωση των ασθενών είτε με χειρουργικά εξαιρέσιμες (το 30% των περιπτώσεων) είτε με μη εξαιρέσιμες (το υπόλοιπο 70%) ηπατικές μεταστάσεις. Επιπλέον, ένας στους πέντε “μη εξαιρέσιμους” ασθενείς μετατρέπεται σε “εξαιρέσιμο”, ύστερα από τη χορήγηση των μοντέρνων αντινεοπλασματικών φαρμάκων. Από την άλλη πλευρά, αν και οι τεχνικές ηπατεκτομής γίνονται όλο και πολυπλοκότερες (εκτεταμμένες ηπατεκτομές ύστερα από πυλαίο εμβολισμό, διαδοχικές ηπατεκτομές, κτλ), έχει εξελιχθεί σημαντικά η διεγχειρητική και μετεγχειρητική παρακολούθηση, έτσι ώστε τα ποσοστά μετεγχειρητικού θανάτου και επιπλοκών μετά τη διενέργεια της βαρειάς αυτής επέμβασης να είναι εξαιρετικά χαμηλά. Τέλος, την τελευταία δεκαετία έχουν αναπτυχθεί και άλλες μέθοδοι τοπικής καταστροφής των μεταστατικών όγκων (ραδιοσυχνότητες, περιοχική χημειθεραπεία, κτλ) οι οποίες, αν και δεν είναι τόσο αποτελεσματικές όσο η ηπατεκτομή, ωστόσο μπορούν να συνεισφέρουν στην αύξηση της επιβίωσης του ασθενούς.
Σήμερα, ο άρρωστος με μη εξαιρέσιμο μεταστατικό καρκίνο από το παχύ έντερο μπορεί, με τη χρήση των σύγχρονων αντινεοπλασματικών φαρμάκων, να ζήσει έως και δύο χρόνια. Από την άλλη πλευρά, περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς με χειρουργικά εξαιρέσιμες ηπατικές μεταστάσεις ζούν πάνω από 5 χρόνια.
Συμπερασματικά, η σύγχρονη ογκοχημειοθεραπευτική και ηπατική χειρουργική έχει μετατρέψει το μεταστατικό καρκίνο του παχέος εντέρου από μία προθανάτεια σε μία χρόνεια νόσο.
Πηγή
 |
| Τυπική ηπατική μετάσταση μεγέθους 3,5 εκατοστών (σημειώνεται με μαύρα βέλη) σε οβελιαία τομή παρασκευάσματος δεξιού ηπατικού λοβού |
Το ήπαρ αποτελεί το συνηθέστερο σημείο μετάστασης του καρκίνου του παχέος εντέρου. Ηπατικές μεταστάσεις συνυπάρχουν στο 35% των ασθενών τη στιγμή της διάγνωσης του καρκίνου του εντέρου. Επιπλέον, από το υπόλοιπο 65%, οι μισοί θα αναπτύξουν μετάγχρονες ηπατικές μεταστάσεις. Χωρίς θεραπεία, οι ηπατικές μεταστάσεις οδηγούν στο θάνατο μέσα σε 12 μήνες.
Ο λόγος για τον οποίο ο καρκίνος του παχέος εντέρου μεθίσταται στο ήπαρ σχετίζεται με τη αιμάτωση αυτών των δύο οργάνων. Συγκεκριμένα, το αίμα που “τρέφει” το παχύ έντερο επιστρέφει πίσω στην καρδιά διαμέσου του ήπατος, το οποίο λειτουργεί σαν φίλτρο απομάκρυνσης βλαπτικών παραγόντων. Όταν στο αίμα του ασθενούς με κακοήθεια στο παχύ έντερο υπάρχουν καρκινικά κύτταρα, αυτά δεσμεύονται στο ήπαρ. Εκεί πολλαπλασιάζονται και τελικά αναπτύσσονται σε μεταστατικές εστίες. Ο χρόνος διπλασιασμού ενός τέτοιου κυττάρου είναι 50 με 100 ημέρες. Για να δώσει ένα και μόνο κύτταρο ανιχνεύσιμες από την αξονική τομογραφία (> 1 εκατοστό) ηπατικές μεταστάσεις, απαιτούνται 20 με 30 κυτταρικοί διπλασιασμοί. Αυτό σημαίνει ότι για να γίνει ορατή ακτινολογικά μία ηπατική μεταστάση χρειάζονται 3 με 5 χρόνια.
Οι μεταστάσεις ανιχνεύονται συχνότερα στο δεξιό λοβό, ίσως λόγω του γεγονότος ότι είναι μεγαλύτερος από τον αριστερό. Ωστόσο, το 60% των ασθενών που έχουν διαγνωσθεί με μεταστατική νόσο έχουν εντοπίσεις και στους δύο λοβούς. Όταν διαπιστώνονται, οι ηπατικές μεταστάσεις έχουν μέγεθος 3 με 5 εκατοστά (εικόνα 1). Σε ορισμένες περιπτώσεις όμως μπορούν να ξεπεράσουν και τα 10 εκατοστά.
Διάγνωση της Νόσου
Οι ηπατικές μεταστάσεις από τον καρκίνο του παχέος εντέρου είναι συνήθως ασυμπτωματικές. Τα ηπατικά ένζυμα είναι επηρρεασμένα μόνο στο 50% των ασθενών. Ο ειδικός καρκινικός δείκτης CEA (μία απλή αιματολογική εξέταση) είναι αυξημένος στο 65% των ασθενών. Οριστική διάγνωση τίθεται με τις απεικονιστικές εξετάσεις και κυρίως με την πολυτομική αξονική τομογραφία η οποία έχει ευαισθησία που ξεπερνά το 90% για μάζες μεγαλύτερες του ενός εκατοστού. Επιβεβαίωση αλλά και ανίχνευση επιπλέον μεταστατικών εστιών (σε ποσοστό 10%) επιτυγχάνεται με τη χρήση της ολοσωματικής PET πολυτομικής αξονικής τομογραφίας. Βιοψία συνήθως δεν πραγματοποιείται εξαιτίας του σοβαρού κινδύνου διασποράς της νόσου.
Βαρύτητα της Νόσου
Υπάρχουν πολλές παράμετροι που βοηθούν στην πρόβλεψη της βαρύτητας της νόσου, δηλαδή στην καταννόηση της βιολογικής συμπεριφοράς και της “επιθετικότητας” της κακοήθειας. Σε γενικές γραμμές, καλούς προγνωστικούς δείκτες αποτελούν: α) η απουσία θετικών για κακοήθεια λεμφαδένων στο παρασκεύασμα του εντέρου, β) η εκδήλωση της ηπατικής μετάστασης τουλάγχιστον ένα χρόνο μετά την εντερεκτομή, γ) η παρουσία μίας και μόνης μετάστασης, δ) ένα μέγεθος μετάστασης μικρότερο από 5 εκατοστά και τέλος ε) μία τιμή CEA μικρότερη από 200.
Θεραπεία της Νόσου
Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, η ανάπτυξη ηπατικών μεταστάσεων από καρκίνο στο παχύ έντερο ήταν συνώνυμη με το θάνατο. Ωστόσο, η κατάσταση αυτή άλλαξε ύστερα από την ανάπτυξη εξαιρετικών αντινεοπλασματικών φαρμάκων (χημειοθεραπευτικά σχήματατα τύπου FOLFOX, αγγειοστατικά αντισώματα τύπου Bevacuzimab, κτλ). Η χρήση των αντικαρκινικών αυτών φαρμάκων έχει αυξήσει την επιβίωση των ασθενών είτε με χειρουργικά εξαιρέσιμες (το 30% των περιπτώσεων) είτε με μη εξαιρέσιμες (το υπόλοιπο 70%) ηπατικές μεταστάσεις. Επιπλέον, ένας στους πέντε “μη εξαιρέσιμους” ασθενείς μετατρέπεται σε “εξαιρέσιμο”, ύστερα από τη χορήγηση των μοντέρνων αντινεοπλασματικών φαρμάκων. Από την άλλη πλευρά, αν και οι τεχνικές ηπατεκτομής γίνονται όλο και πολυπλοκότερες (εκτεταμμένες ηπατεκτομές ύστερα από πυλαίο εμβολισμό, διαδοχικές ηπατεκτομές, κτλ), έχει εξελιχθεί σημαντικά η διεγχειρητική και μετεγχειρητική παρακολούθηση, έτσι ώστε τα ποσοστά μετεγχειρητικού θανάτου και επιπλοκών μετά τη διενέργεια της βαρειάς αυτής επέμβασης να είναι εξαιρετικά χαμηλά. Τέλος, την τελευταία δεκαετία έχουν αναπτυχθεί και άλλες μέθοδοι τοπικής καταστροφής των μεταστατικών όγκων (ραδιοσυχνότητες, περιοχική χημειθεραπεία, κτλ) οι οποίες, αν και δεν είναι τόσο αποτελεσματικές όσο η ηπατεκτομή, ωστόσο μπορούν να συνεισφέρουν στην αύξηση της επιβίωσης του ασθενούς.
Σήμερα, ο άρρωστος με μη εξαιρέσιμο μεταστατικό καρκίνο από το παχύ έντερο μπορεί, με τη χρήση των σύγχρονων αντινεοπλασματικών φαρμάκων, να ζήσει έως και δύο χρόνια. Από την άλλη πλευρά, περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς με χειρουργικά εξαιρέσιμες ηπατικές μεταστάσεις ζούν πάνω από 5 χρόνια.
Συμπερασματικά, η σύγχρονη ογκοχημειοθεραπευτική και ηπατική χειρουργική έχει μετατρέψει το μεταστατικό καρκίνο του παχέος εντέρου από μία προθανάτεια σε μία χρόνεια νόσο.
Πηγή
.jpg)
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου