Καρκίνος των ωοθηκών : Αίτια, Συμπτώματα, Διάγνωση, Πρόληψη, Θεραπεία και Πρόγνωση

Παρ' ότι ο καρκίνος των ωοθηκών αποτελεί μόνο το 20% όλων των κακοηθειών των γυναικείων οργάνων, εντούτοις είναι ο πλέον θανατηφόρος από όλα τα κακοήθη νοσήματα του γυναικολογικού συστήματος. Αυτό συμβαίνει λόγω της δυσκολίας διάγνωσης του καρκίνου στα αρχικά του στάδια. Η μέση ηλικία εμφάνισης της νόσου είναι αυτή των 55 ετών.

Αιτιολογία και παράγοντες κινδύνου:

Ηλικία: η νόσος μπορεί να παρουσιαστεί σε όλες τις ηλικίες, αυξάνεται όμως δραματικά με την πρόοδο του χρόνου.
Κληρονομικότητα: υπάρχει κληρονομική προδιάθεση στην πάθηση αυτή, ειδικά σε οικογενή καρκίνο των ωοθηκών, ορισμένες κληρονομικές παθήσεις του εντέρου, όπως και στον καρκίνο

του μαστού.
Διατροφή και τρόπος ζωής: έχει παρατηρηθεί ότι η νόσος παρουσιάζεται συχνότερα σε πληθυσμούς των βιομηχανικών χωρών. Το γεγονός αυτό ίσως να σχετίζεται με τη διατροφή και τον τρόπο ζωής.
Κάπνισμα: έχει σχέση με την αύξηση της συχνότητας του καρκίνου των ωοθηκών.
Καρκίνος του μαστού: γυναίκες που πάσχουν από καρκίνο μαστού, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν και καρκίνο των ωοθηκών.
Εγκυμοσύνη: έχει παρατηρηθεί ότι η συχνότητα της νόσου αυξάνει σε στείρες γυναίκες ή σε αυτές που δεν γέννησαν, καθώς και σε εκείνες που έχουν εμμηνόπαυση σε μεγάλη ηλικία, ενώ το αντίθετο συμβαίνει στις γυναίκες με πολλές γέννες.

Συμπτώματα

Περίπου σε ποσοστό 70% των γυναικών με καρκίνο των ωοθηκών, η διάγνωση γίνεται σε πολύ προχωρημένα στάδια. Μάλιστα, πολλές φορές τα πρώτα συμπτώματα προέρχονται από τις μεταστάσεις. Σε όλες τις περιπτώσεις, μη ειδικά συμπτώματα μπορούν να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε στάδιο. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται αίσθημα κοιλιακής δυσφορίας, διάχυτα κοιλιακά άλγη, μητρορραγία, σκληρές μάζες στην κοιλιά, συλλογή ασκιτικού ή πλευριτικού υγρού, ενώ δεν είναι σπάνιες οι εντερικές αποφράξεις. Αυτά είναι δυνατόν να συνδυαστούν και με γενικά συμπτώματα, όπως αναιμία, καταβολή δυνάμεων, καχεξία, ανορεξία, οσφυαλγία και δυσπεπτικά ενοχλήματα. Πολλές φορές τα συμπτώματα προέρχονται από το νευρικό σύστημα ή από ορμονικές διαταραχές.

Διάγνωση

Προσεκτική κλινική εξέταση που συνδυάζεται με εργαστηριακές, αιματολογικές και ακτινολογικές εξετάσεις, κάνει τη διάγνωση εύκολη. Το συνηθισμένο τεστ Παπανικολάου δεν είναι ακριβής μέθοδος για τη διάγνωση του καρκίνου των ωοθηκών, καθώς έχει τη δυνατότητα να εντοπίζει τη νόσο μόνο στο 25% των πασχόντων γυναικών. Ο καρκινικός δείκτης ΟΑ-125 είναι μια αξιόπιστη αιματολογική εξέταση, που μπορεί να αναγνωρίσει τη νόσο με αρκετά μεγάλη ακρίβεια. Το υπερηχογράφημα των ωοθηκών είναι πολύ καλή εξέταση, αφού δίνει αρκετές διευκρινιστικές πληροφορίες για τον όγκο αυτό. Η αξονική τομογραφία γίνεται, αφού η διάγνωση επιβεβαιωθεί, προκειμένου να διευκρινιστεί το μέγεθος του προβλήματος και τυχόν απομακρυσμένες μεταστάσεις. Η λαπαροσκοπική χειρουργική πραγματοποιείται με ειδικά λαπαροσκόπια (λεπτοί ράβδοι), που διέρχονται στην κοιλιακή χώρα μέσω μικρής οπής στο τοίχωμα της κοιλίας. Με το λαπαροσκόπιο μπορεί ο χειρουργός να ελέγξει όλα τα κοιλιακά όργανα με μεγάλη σαφήνεια, να πάρει βιοψία ή και να αφαιρέσει ολόκληρο το όργανο.

Πρόληψη

Δεν υπάρχουν πολλά μέσα προφύλαξης από τη νόσο αυτή. Εντούτοις, ένα απλό υπερηχογράφημα κάθε ένα ή δύο χρόνια μπορεί να οδηγήσει σε πρώιμη διάγνωση της νόσου.

Θεραπεία

Η χειρουργική θεραπεία έχει πολύτιμο ρόλο, ο οποίος συνίσταται στην αφαίρεση του αρχικού όγκου και στην όσο το δυνατόν σμίκρυνση των υπολοίπων μεταστατικών εστιών στην κοιλιά. Συνήθως, η χειρουργική θεραπεία και μόνο δεν είναι αρκετή και η πιθανότητα τοπικών υποτροπών είναι μεγάλη και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα, εκτός εάν συνδυάζεται και με χημειοθεραπεία. Σήμερα υπάρχουν πολλοί συνδυασμοί χημειοθεραπευτικών φαρμάκων που αντιμετωπίζουν με αρκετά μεγάλη επιτυχία τη νόσο. Η ακτινοβολία έχει πολύ περιορισμένο ρόλο στον καρκίνο των ωοθηκών.

Πρόγνωση

Η πρόγνωση εξαρτάται κυρίως από την έκταση της νόσου. Η ίαση επιτυγχάνεται σε μεγάλο ποσοστό, όταν η ασθένεια είναι στα αρχικά στάδια. Όταν είναι προχωρημένη και με αρκετές απομακρυσμένες μεταστάσεις σε άλλα όργανα του σώματος, η χημειοθεραπεία προσφέρει καλύτερη ποιότητα ζωής, ενώ παρατείνεται ο χρόνος επιβίωσης.

Πηγή