Προηγμένες ακτινοθεραπευτικές τεχνικές στον καρκίνο κεφαλής και τραχήλου

Η εφαρμογή προηγμένων ακτινοθεραπευτικών τεχνικών στους ασθενείς με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου επαναπροσδιορίζει τις τοπικοπεριοχικές παρενέργειες των ανατομικών δομών της περιοχής.


Ο σκοπός της μελέτης ήταν η συσχέτιση των πολύπλοκων ακτινοθεραπευτικών τεχνικών με το βαθμό τοξικότητας και τον καταμερισμό της τοξικότητας σε ανατομικό επίπεδο.


Τριάντα ασθενείς με ιστολογικά αποδεδειγμένο καρκίνο κεφαλής και τραχήλου μελετήθηκαν κατά τη διάρκεια της θεραπείας για πρώιμες  αντιδράσεις και τοξικότητα σχετιζόμενη με τη θεραπεία
και ειδικά με την ακτινοθεραπευτική τεχνική.  Όλοι οι ασθενείς υποβαλλόταν σε ταυτόχρονη ακτινοχημειοθεραπεία. Συγκρίναμε δεκαπέντε  ασθενείς (5 με καρκίνο ρινοφάρυγγα, 7 με καρκίνο στοματοροφάρυγγα, 3 με καρκίνο υποφάρυγγα) οι οποίοι αντιμετωπίστηκαν με τρισδιάστατο σύμμορφο σχεδιασμό (3D conformal radiation) ακτινοθεραπείας και δεκαπέντε ασθενείς, οι οποίοι αντιμετωπίστηκαν με διαμορφούμενης έντασης ή όγκου (IMRT ή V-MAT) ακτινοθεραπευτικές τεχνικές. Αναλύθηκαν τα ιστογράμματα δόσης όγκου και μετρήθηκαν ανάλογα με το σχεδιασμό της πρωτοπαθούς εστίας και των φυσιολογικών οργάνων στις εικόνες των αξονικών του πλάνου θεραπείας.


Όλοι οι ασθενείς παρουσίασαν  δυσφαγία, ξηροστομία,  βλεννογονίτιδα και δερματίτιδα με συνοδό άλγος διαφορετικής έντασης. Όλοι οι ασθενείς ολοκλήρωσαν την ακτινοθεραπευτική αγωγή, εκτός από έναν ο οποίος παρουσίασε πρόοδο νόσου κατά την διάρκεια της θεραπείας. Δεν παρουσιάστηκε οξεία τοξικότητα βαθμού 4 (grade 4).


H IMRT τεχνική και V-MAT τεχνική σε σχέση με την 3D CONFORMAL τεχνική παρουσίασαν, σύμφωνα με τα ιστογράμματα δόσης όγκου, καλύτερο καταμερισμό δόσης στον πρωτοπαθή όγκο και καλύτερη κατανομή δόσης στα υγιή όργανα, που πρέπει να προστατευθούν. Αξιοσημείωτο και νέα διαπίστωση είναι το γεγονός ότι εμφανίστηκε, σύμφωνα με τα ιστογράμματα δόσης όγκου, διαφορετική ανατομική κατανομή της δόσης σε σχέση με παλαιότερες τεχνικές. Αυτό συμβαίνει γιατί με τις νέες τεχνικές η απαιτούμενη ακτινοθεραπευτική δόση χορηγείται με τη χρήση πολλών ομάδων δεσμών ακτινοβολίας από διαφορετικές πόρτες εισόδου.


Οι νέας τεχνικές IMRT και V-MAT στην ακτινοθεραπευτική ογκολογία οδηγεί σε καλύτερη στοχοποίηση και ψηλότερη δόση στον όγκο στόχο με αποτέλεσμα ο ασθενής να έχει καλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης. Επίσης στον ίδιο χρόνο προστατεύονται καλύτερα οι υγιείς ιστοί πράγμα που διασφαλίζει μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Είναι όμως απαραίτητες περισσότερες μελέτες και μεγαλύτερος αριθμός ασθενών ώστε να πιστοποιηθεί η διαφοροποίηση στην ανατομική κατανομή των άμεσων παρενεργειών.