Υπευθυνότητες Ακτινοφυσικού Ιατρικής σε Ακτινολογικά Εργαστήρια, Εργαστήρια Πυρηνικής Ιατρικής και Ακτινοθεραπευτικά Εργαστήρια

Στα Ακτινολογικά Εργαστήρια

Αρμοδιότητες Συμβούλου Ακτινοπροστασίας

• Συμβουλεύει για τη διαρρύθμιση νέων ακτινολογικών τμημάτων, εργαστηρίων ή χώρων,
• Συντάσσει τις μελέτες ακτινοπροστασίας και τις εκθέσεις ασφαλούς λειτουργίας και ακτινοπροστασίας όπως απαιτούνται για την έκδοση, μετατροπή και ανανέωση της άδειας λειτουργίας των εργαστηρίων,
• Παρέχει στο εργαστήριο συμβουλές επί θεμάτων ακτινοπροστασίας οποτεδήποτε χρειασθεί ή ζητηθεί.

Αρμοδιότητες Υπευθύνου Ακτινοπροστασίας

• Έχει τις αρμοδιότητες του συμβούλου ακτινοπροστασίας και
• Έχει την ευθύνη, μαζί με τον υπεύθυνο του εργαστηρίου, έναντι της ΕΕΑΕ επί θεμάτων ακτινοπροστασίας και τήρησης των κανονισμών και κανόνων ακτινοπροστασίας στο εργαστήριο,
• Συμμετέχει στην οργάνωση και επιβλέπει τα προγράμματα διασφάλισης ποιότητας στο εργαστήριο, που έχουν στόχο τη βελτίωση των παρεχόμενων ιατρικών πράξεων από πλευράς ακτινοπροστασίας, τη βελτίωση των διαγνωστικών πληροφοριών και την ελαχιστοποίηση των δόσεων στους εξεταζόμενους, εργαζόμενους και το κοινό,
• Προτείνει νέες μεθόδους ή τροποποίηση των εφαρμοζόμενων μεθόδων για τη μείωση της δόσης στους εξεταζόμενους και τη βελτιστοποίηση της απεικονιστικής,
• Οργανώνει, επιβλέπει και εκτελεί προγράμματα ποιοτικών ελέγχων, που έχουν στόχο τη σωστή και ασφαλή λειτουργία και ικανοποιητική απόδοση των ακτινολογικών συστημάτων και του βοηθητικού εξοπλισμού (αυτομάτων εμφανιστηρίων, Hard Copy camera, κασετών, ενισχυτικών πινακίδων, κτλ). Η περιοδικότητα των ελέγχων, τα ελάχιστα σημεία ελέγχου, τα όρια αποδοχής και τα επίπεδα διορθωτικών ενεργειών, παρέχονται στις εγκυκλίους της ΕΕΑΕ που εκδίδονται για το σκοπό αυτό.
• Ελέγχει, παραλαμβάνει και παραδίδει για κλινική χρήση κάθε ακτινολογικό σύστημα μετά τις απαραίτητες ρυθμίσεις, επισκευές, τροποποιήσεις ή μετά από συντήρηση σε αυτό.
• Είναι υπεύθυνος για την τήρηση ημερολογίου λειτουργίας ( Log book) κάθε ακτινολογικού συστήματος, καθώς και του βοηθητικού εξοπλισμού, το οποίο ενημερώνει για κάθε έλεγχο, επισκευή ή επέμβαση στο σύστημα. Επίσης, είναι υπεύθυνος για την τήρηση και ενημέρωση βιβλίου βλαβών κάθε ακτινολογικού συστήματος.
• Τηρεί αρχείο δοσιμέτρησης των εργαζομένων κατηγορίας Α και Β. Το αρχείο υπογράφει και ο υπεύθυνος του εργαστηρίου.
• Βοηθά στον καθορισμό των ορθών φυσικοτεχνικών παραμέτρων για τις ακτινολογικές εξετάσεις.
• Οργανώνει και εκτελεί προγράμματα για τον καθορισμό των δόσεων αναφοράς ( Reference level) για κάθε ακτινολογική εξέταση και εισηγείται μέτρα στη Δ/νση ή στον υπεύθυνο του εργαστηρίου για την ελαχιστοποίηση των δόσεων στους εξεταζομένους.
• Είναι υπεύθυνος για την επιμόρφωση και εκπαίδευση του προσωπικού του εργαστηρίου για θέματα ακτινοπροστασίας.

Στα Εργαστήρια Πυρηνικής Ιατρικής

Αρμοδιότητες Συμβούλου Ακτινοπροστασίας

Σύμβουλος επί θεμάτων: ακτινοπροστασίας, τήρησης των κανονισμών ακτινοπροστασίας και διαχείρισης πηγών και ραδιενεργών καταλοίπων. Οργανώνει και εκτελεί το πρόγραμμα ποιοτικών ελέγχων των μηχανημάτων.

Αρμοδιότητες Υπευθύνου Ακτινοπροστασίας

• Έχει τις αρμοδιότητες του συμβούλου ακτινοπροστασίας και μαζί με τον υπεύθυνο του εργαστηρίου, είναι υπεύθυνος έναντι της ΕΕΑΕ επί θεμάτων ακτινοπροστασίας και υπεύθυνος για την τήρηση των κανονισμών και κανόνων ακτινοπροστασίας στο εργαστήριο,
• Συμμετέχει στην οργάνωση και επίβλεψη των προγραμμάτων διασφάλισης ποιότητας και είναι υπεύθυνος για την οργάνωση, επίβλεψη και την εκτέλεση των ποιοτικών ελέγχων των μετρητικών και απεικονιστικών συστημάτων και του σχετιζομένου βοηθητικού εξοπλισμού (αυτομάτων εμφανιστηρίων, Hard Copy camera, κτλ).
• Ελέγχει, παραλαμβάνει και παραδίδει για κλινική χρήση, σε συνεργασία με τον υπεύθυνο του εργαστηρίου, κάθε απεικονιστικό και μετρητικό σύστημα μετά τις απαραίτητες ρυθμίσεις, επισκευές, τροποποιήσεις ή μετά από συντήρηση σε αυτό.
• Τηρεί ημερολόγιο λειτουργίας ( Log book) για κάθε απεικονιστικό και μετρητικό σύστημα, καθώς και για το βοηθητικό εξοπλισμό του. Ενημερώνει το ημερολόγιο για κάθε έλεγχο, επισκευή ή επέμβαση στο σύστημα και φροντίζει για την τήρηση και ενημέρωση βιβλίου βλαβών για κάθε μετρητικό σύστημα.
• Τηρεί αρχείο δοσιμέτρησης των εργαζομένων κατηγορίας Α και Β. Το αρχείο υπογράφει και ο υπεύθυνος του εργαστηρίου.
• Συμμετέχει στον καθορισμό των ορθών φυσικοτεχνικών παραμέτρων για τις διαγνωστικές εξετάσεις, καθώς και τη θεραπευτική χορήγηση ραδιονουκλιδίων.
• Οργανώνει, σε συνεργασία με τον υπεύθυνο του εργαστηρίου, προγράμματα για τον καθορισμό των καθοδηγητικών επιπέδων δόσεων ( Guidance levels) για κάθε εξέταση Πυρηνικής Ιατρικής, εισηγείται στον υπεύθυνο του εργαστηρίου μέτρα για την ελαχιστοποίηση των δόσεων στους εξεταζομένους, καθώς και προγράμματα επιμόρφωσης και εκπαίδευσης του προσωπικού του εργαστηρίου με θέματα ακτινοπροστασίας.
• Ο υπεύθυνος του εργαστηρίου μαζί με τον ακτινοφυσικό είναι οι κατά νόμο υπεύθυνοι για τη διασφάλιση του τρόπου διαχείρισης των πηγών και των ραδιενεργών καταλοίπων, καθώς και για την τήρηση των σχετικών αρχείων.
• Τηρεί το αρχείο ατυχημάτων και συμβάντων από ιοντίζουσες ακτινοβολίες, το οποίο υπογράφεται και από τον υπεύθυνο του εργαστηρίου.

 Στα Εργαστήρια Ακτινοθεραπείας

 Αρμοδιότητες Υπευθύνου Ακτινοπροστασίας

• Μαζί με τον υπεύθυνο του εργαστηρίου, είναι υπεύθυνος έναντι της ΕΕΑΕ επί θεμάτων ακτινοπροστασίας και υπεύθυνος για την τήρηση των κανονισμών και κανόνων ακτινοπροστασίας στο εργαστήριο. Ο υπεύθυνος ακτινοπροστασίας έχει τη δυνατότητα και την υποχρέωση να αναστείλει τη λειτουργία συστημάτων ακτινοθεραπείας εάν κρίνει ότι από τη λειτουργία τους τίθεται σε σοβαρό κίνδυνο η υγεία των ασθενών ή/και του προσωπικού ή παραβιάζεται η ακτινοπροστασία, ή το σύστημα λειτουργεί εκτός των αποδεκτών ορίων. Σε αυτές τις περιπτώσεις ειδοποιεί άμεσα τον υπεύθυνο του εργαστηρίου και προτείνει τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν. Σε περιπτώσεις δε υπερέκθεσης ασθενών, προσωπικού ή άλλων ατόμων και σε περιπτώσεις ραδιολογικών ατυχημάτων ενημερώνεται αμέσως η ΕΕΑΕ. Συντάσσει και αποστέλλει ιεραρχικά στην ΕΕΑΕ έκθεση για τα αίτια και τις συνθήκες της υπερέκθεσης ή του ατυχήματος και τα ληφθέντα μέτρα.
• Οργανώνει και επιβλέπει προγράμματα διασφάλισης ποιότητας στο εργαστήριο. Το πρόγραμμα διασφάλισης ποιότητας υπογράφεται από τον υπεύθυνο του εργαστηρίου και τον υπεύθυνο ακτινοπροστασίας και υποβάλλεται στην ΕΕΑΕ για έγκριση. Η ΕΕΑΕ ελέγχει την τήρηση του προγράμματος.
• Οργανώνει, επιβλέπει και εκτελεί προγράμματα ποιοτικών ελέγχων για τη σωστή και ασφαλή λειτουργία και ικανοποιητική απόδοση των συστημάτων ακτινοθεραπείας, των συστημάτων δοσιμετρίας και του βοηθητικού εξοπλισμού.
• Οργανώνει προγράμματα αντιμετώπισης ραδιολογικών ατυχημάτων και εκτάκτων αναγκών που έχουν σχέση με την ακτινοπροστασία.
• Ελέγχει, παραλαμβάνει και παραδίδει για κλινική χρήση κάθε νέο σύστημα ακτινοθεραπείας και για κάθε βοηθητικό σύστημα μετά από επισκευές, συντήρηση ή τροποποιήσεις σε αυτό.
• Έχει την ευθύνη για την ορθότητα και την ακρίβεια της δοσιμετρίας του ασθενούς, του υπολογισμού του χρόνου ακτινοβόλησης, της κατανομής της δόσης στον ασθενή και του σχεδιασμού των πλάνων θεραπείας κατά την εφαρμογή κάθε ακτινοθεραπευτικού σχήματος που έχει αποφασίσει ο ακτινοθεραπευτής.
• Έχει την ευθύνη για τη μελέτη, τη σχεδίαση, την επίβλεψη της κατασκευής και την εφαρμογή κατά τη θεραπεία των βοηθητικών εξαρτημάτων ακτινοθεραπείας (blocks, φίλτρα, εξαρτήματα ακινητοποίησης ασθενούς κλπ)
• Συντάσσει τις μελέτες ακτινοπροστασίας και τις εκθέσεις ασφαλούς λειτουργίας και ακτινοπροστασίας όπως απαιτούνται στο Μέρος 2 του παρόντος Κανονισμού για την έκδοση και ανανέωση της άδειας λειτουργίας των εργαστηρίων. Επίσης, υποβάλλει, στο εργαστήριο Ακτινοθεραπείας με ταυτόχρονη κοινοποίηση στην ΕΕΑΕ, υποχρεωτικά κάθε έτος αναφορά περί της κατάστασης του ακτινοθεραπευτικού εξοπλισμού προσαρτώντας φύλλο παρατηρήσεων.
• Είναι υπεύθυνος για την τήρηση ημερολογίων λειτουργίας (Log book) για κάθε σύστημα ακτινοθεραπείας, για τα συστήματα δοσιμετρίας καθώς για το βοηθητικό εξοπλισμό. Το ημερολόγιο αυτό ενημερώνεται για κάθε έλεγχο, επισκευή ή επέμβαση στο σύστημα.
• Φροντίζει για την τήρηση και ενημέρωση βιβλίου βλαβών για κάθε σύστημα ακτινοθεραπείας.
• Τηρεί αρχείο δοσιμέτρησης των εργαζομένων.
• Οργανώνει προγράμματα επιμόρφωσης και εκπαίδευσης του προσωπικού του εργαστηρίου για θέματα φυσικής της ακτινοθεραπείας και ακτινοπροστασίας.
• Τηρεί το αρχείο ατυχημάτων και συμβάντων του εργαστηρίου.

Πηγή