Πρόληψη κατάγματος από οστεοπόρωση στον καρπό.

Γράφουν: Α. Γιατζίδης, Ξ. Τσούκαλης, Β. Σκουτέλας,

Μία περιοχή του οργανισμού που  διατρέχει μεγάλο κίνδυνο κατάγματος, από οστεοπόρωση, είναι ο καρπός μας. Είτε αριστερό είτε δεξί αντιβράχιο μπορούν να υποστούν κάταγμα με πολύ απλό τρόπο, αναίτια, αν η οστεοπόρωση έχει προχωρήσει ιδιαίτερα. Είναι από τα πιο συνηθισμένα κατάγματα, το κάταγμα colles, έτσι λέγεται το κάταγμα χαμηλά στο αντιβράχιο και ταλαιπωρεί αρκετούς ασθενείς, αφού είναι από τα συχνότερα κατάγματα που συμβαίνουν στην οστεοπόρωση, καθώς και των μικροκαταγμάτων που συμβαίνουν στους σπονδύλους, στην μέση και φυσικά των καταγμάτων που συμβαίνουν στο ισχίο.

Από την άλλη είναι η πιο παραμελημένη εξέταση στην οστεοπόρωση επειδή η πλειοψηφία των μηχανημάτων που είναι εγκατεστημένα στην χώρα μας δεν έχουν την δυνατότητα να κάνουν αυτήν την εξέταση.

Για να μπορέσουμε να διαπιστώσουμε σε τι κατάσταση είναι τα οστά του αντιβραχίου η πιο ενδεικτική εξέταση είναι η μέτρηση οστικής πυκνότητας του αντιβραχίου.

Αξιοπιστία της εξέτασης: Η πρώτη εξέταση που έγινε για την μέτρηση οστικής πυκνότητας στον κόσμο ήταν αυτή του αντιβραχίου. Στην Ελλάδα αυτή η εξέταση ξεκίνησε να γίνεται στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, στο Αγία Σοφία,  το 1987. Δύο ειδικευόμενοι τότε, ο υπογράφων και ο Θ. Καραχάλιος, σήμερα Αναπληρωτής Καθηγητής Ορθοπαιδικής, της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ασχοληθήκαμε με την συγκεκριμένη εξέταση. Η τεχνολογία άλλαξε, τα μηχανήματα βελτιώθηκαν και η εντελώς αναξιόπιστη λόγω μεθοδολογίας, έγινε μία από τις πιό αξιόπιστες εξετάσεις. Μάλιστα είναι πιό αξιόπιστη εξέταση σε γενικευμένη οστεοπόρωση και από την εξέταση της σπονδυλικής στήλης και από την εξέταση του ισχίου. Αυτό συμβαίνει γιατί η εξέταση της σπονδυλικής στήλης επηρεάζεται πάρα πολύ από τα άλατα που μπορεί να υπάρχουν στους σπονδύλους (οστεόφυτα) και από την παραμόρφωση των σπονδύλων είτε από τα μικροκατάγματα της οστεοπόρωσης είτε από σκολίωση. Το ίδιο επηρεάζεται η εξέταση στο ισχίο που και σε αυτό επικάθονται οστεόφυτα και πολλές φορές ο ασθενής δεν μπορεί να το ανοίξει σωστά λόγω πόνων το πόδι του, όπως πρέπει, για να γίνει σωστά η εξέταση.

Η μέτρηση οστικής πυκνότητας του αντιβραχίου δεν χρειάζεται προετοιμασία. Για να γίνει είναι απαραίτητο να σταθεροποιηθεί-ακινητοποιηθεί το αντιβράχιο του ασθενούς, προκειμένου ν’ αποφευχθεί οποιαδήποτε μικρομετακίνηση που θα έχει σαν συνέπεια τον επηρεασμό του αποτελέσματος.
O εξεταζόμενος κάθεται, δίπλα στο κρεβάτι του μηχανήματος DEXA, με το χέρι σε πρηνισμό πάνω στην επιφάνεια του μηχανήματος και τον ώμο σε απαγωγή 90ο και τον αγκώνα σε κάμψη 90ο. 


Tοπογραφία της μέτρησης
 H μέτρηση γίνεται σε όλο το μήκος του αντιβραχίου και συγκεκριμένα από την κερκιδoωλενική εντομή και κεντρικά. H μέτρηση γίνεται και στην κερκίδα και στην ωλένη. Yπολογίζεται η οστική πυκνότητα στο ύψος της κερκιδοωλενικής εντομής (σπογγώδες οστούν) και στο 1/3 του αντιβραχίου (φλοιώδες οστούν) καθώς και σε ενδιάμεσες περιοχές (σπογγώδες και φλοιώδες οστούν). 
H μέτρηση, αν δεν συντρέχει ιδιαίτερος λόγος, πρέπει να γίνεται πάντα στο μη επικρατούν χέρι του ασθενούς, δηλαδή σε δεξιόχειρα άτομα να γίνεται στο αριστερό χέρι.


Διαγνωστική εικόνα
 Στο αποτέλεσμα που εξάγεται αυτόματα από τα μηχανήματα μέτρησης οστικής πυκνότητος διακρίνουμε ακριβώς ότι αναφέρεται στα γενικά. Aπεικονίζεται η οστική πυκνότητα της κερκίδας και της ωλένης στην περιοχή της κερκιδοωλενικής εντομής - UD (σπογγώδες οστούν) και στο 1/3 του αντιβραχίου-33% (φλοιώδες οστούν).
H άμεση μελέτη του αντιβραχίου επιτρέπει την ανίχνευση της πρώιμης εμμηνοπαυσιακής οστικής απώλειας και τη δυνατότητα ισχυρής πρόβλεψης κατάγματος του αντιβραχίου.


Συμπέρασματικά Είναι πολύ σημαντικό να γίνεται έλεγχος οστικής πυκνότητας στο αντιβράχιο, μια περιοχή που επηρεάζεται πάρα πολύ από την οστεοπόρωση και παθαίνει πολύ εύκολα κατάγματα. Βλέποντας πόσο προχωρημένη είναι η οστεοπόρωση σε αυτό το σημείο ο γιατρός μπορεί να ενισχύσει την θεραπευτική αγωγή για να δυναμώσει σε αυτό το σημείο την αντοχή των οστών. Επίσης έχοντας αυτήν την γνώση χρειάζεται να προσέξουμε ιδιαίτερα στην περίπτωση που ασκούμαστε ή κάνουμε βαράκια.

Πηγή