Είναι η βραχυθεραπεία πιο τοξική από την ακτινοβόληση ολόκληρου του μαστού;

Από την ΑΝΘΗ ΜΗΛΙΑΔΟΥ 

Μεταξύ 30.000 ασθενών που αντιμετωπίσθηκαν για πρώιμο καρκίνο του μαστού, το ποσοστό των επιπλοκών ήταν 17% υψηλότερο στις ασθενείς που έλαβαν βραχυθεραπεία σε σύγκριση με τις ασθενείς που έλαβαν ακτινοθεραπεία σε ολόκληρο το μαστό (WBI), σύμφωνα με μία μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2012 στο Journal of Clinical Oncology. 

Αν και η WBI εφαρμόζεται ως θεραπεία εκλογής την τελευταία εικοσαετία, έως σήμερα δεν υπάρχει καμία μεγάλη τυχαιοποιημένη μελέτη που να έχει επιβεβαιώσει την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της βραχυθεραπείας όταν αυτή συγκρίνεται με τη WBI. Και γι’αυτό η βραχυθεραπεία δε θεωρείται εναλλακτική ισοδύναμη θεραπεία με τη WBI. 

Παρόλ’αυτά, οι Ευρωπαίοι έχουν αντίθετη άποψη αφού θεωρούν ότι η βραχυθεραπεία χρησιμοποιείται με ασφάλεια στην Ευρώπη και έχει καλύτερα αποτελέσματα από τις τεχνικές που εφαρμόζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής αφού είναι μία σύντομη θεραπεία με πολύ καλύτερα κοσμητικά αποτελέσματα. 

Στις ΗΠΑ εφαρμόζεται η βραχυθεραπεία με την τεχνική του ενδοκοιλοτικού μπαλονιού με ένα κανάλι ενώ στην Ευρώπη εφαρμόζεται η ενδοϊστική με πολλαπλά κανάλια. Η πρόσφατη μελέτη δεν αναφέρεται στην παλαιά καλή τεχνική ενδοϊστικής βραχυθεραπείας που γίνεται με βάση την απεικόνιση υπό αξονικό τομογράφο. 

Λίγο καιρό πριν, παρουσιάσθηκαν στο συνέδριο της ESTRO τα αποτελέσματα μίας τυχαιοποιημένης μελέτης φάσης 3 όπου φάνηκε ότι η ενδοϊστική βραχυθεραπεία και η WBI έχουν ισοδύναμα ποσοστά ελέγχου της νόσου και ισοδύναμα ποσοστά επιπλοκών. 

Στην μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο JCO συμμετείχαν 29648 γυναίκες (ηλικίας από 66 έως και 94 έτη) οι οποίες έλαβαν επικουρικά ακτινοθεραπεία το 2008 ή το 2009 μετά από συντηρητική επέμβαση στο μαστό για διηθητικό καρκίνο. Από αυτές τις γυναίκες, οι 4761 (15.8%) έλαβαν βραχυθεραπεία, οι υπόλοιπες έλαβαν κλασσική εξωτερική ακτινοθεραπεία ή εξωτερική ακτινοθεραπεία με διαμορφούμενη ένταση δέσμης (IMRT). 

Οι επιπλοκές καταγράφηκαν το επόμενο έτος μετά τη χορήγηση της ακτινοβολίας και αφορούσαν τις επιπλοκές του τραύματος, τη νέκρωση, τη λοίμωξη, τη βλάβη στα αγγεία, την περικαρδίτιδα, τη βλάβη στον πνεύμονα, τη βλάβη νεύρων και το κάταγμα πλευράς. Μετά την ανάλογη στατιστική ανάλυση και επεξεργασία διαπιστώθηκε  ότι τα ποσοστά των επιπλοκών ήταν κατά 16.8% υψηλότερα με τη βραχυθεραπεία σε σύγκριση με την ακτινοβόληση ολόκληρου του μαστού. Η διαφορά αυτή αποδίδεται κυρίως στις επιπλοκές του τραύματος και του δέρματος και όχι στις επιπλοκές των εν τω βάθει ιστών και των οστών. 

Η βραχυθεραπεία σε σύγκριση με τη WBI είναι λιγότερο τοξική για την καρδιά, τους πνεύμονες και το δέρμα. Παρόλ’αυτά, συνήθως αποδίδει ιδιαίτερα υψηλή δόση στην περιοχή του δέρματος γύρω από την κοιλότητα της ογκεκτομής γι’αυτό και αυξάνονται οι επιπλοκές του τραύματος και του δέρματος. 

Αντιθέτως, σύμφωνα με τη μελέτη της GEC-ESTRO φάσης 3, τα αποτελέσματα της οποίας αναμένονται να δημοσιευθούν την επόμενη άνοιξη, φαίνεται ότι η βραχυθεραπεία με πολλούς καθετήρες υπό την καθοδήγηση CT, συσχετίζεται με σημαντικά μικρότερη τοξικότητα στο δέρμα ένα χρόνο μετά την εφαρμογή της σε σύγκριση με την WBI. 

Γενικώς, η χρήση της βραχυθεραπείας αυξάνεται σημαντικά στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Παρόλ’αυτά, πολλές φορές η επιλογή της βραχυθεραπείας (μονοκάναλοι καθετήρες π.χ. ΜammoSite) ως θεραπευτική προσέγγιση δε βασίζεται σε κλινικούς παράγοντες αλλά σε λόγους που σχετίζονται με το χρηματικό κέρδος. Στην Ευρώπη το Mammosite χρησιμοποιήθηκε μόνον σε μία μικρή μελέτη (Radiother Oncol. 2006; 79: 316-320) και μετά από χρόνια το 64% των ασθενών παρουσίασε τελαγγειεκτασία. Όταν η πηγή της ακτινοβολίας είναι μία, τότε η κατανομή της δόσης δεν είναι καλή.

Πηγή